Het verhaal van onze dakspanten

Het was de zomer van 2019. We hadden de mallemolen bij welstand al doorstaan, de vorm van Boschgaard was al vastgelegd. En toen kregen we een berichtje met een stapeltje foto’s van Jurgen Arts, onze projectbegeleider bij Zayaz. Hij woont in Sint Michielsgestel, en hij zag dat daar de bibliotheek gesloopt ging worden. Een bibliotheek met mooie grote overkappingen, gebouwd met grote houten dakspanten.

Omdat hij betrokken is bij het project wist Jurgen dat we naarstig op zoek waren naar oogstmateriaal. En dus legde hij, toen hij de sloopwerken zag, de link: misschien kan Boschgaard er iets mee!

Nou, daarvoor moest even procedureel achter de oren gekrabd worden. Punt was namelijk dat we dus al langs welstand waren geweest. De buurt had al ruimte gehad voor inspraak, er waren gesprekken bij de gemeente geweest, het stond allemaal al vast. En in hetgene wat er vast stond zat een bepaalde dakhoek en -hoogte. Dus welke vorm het dak mocht hebben, inclusief hoeveel graden helling, stond vast. En deze dakspanten weken daarvan af, ze waren iets platter.

Elk normaal bouwproject had vlug conclusies getrokken: die spanten mogen de kachel in, we moeten door. Wij niet. Samen met architect Superuse besloten we dat het de moeite waard ging zijn, en gingen we terug in gesprek met de gemeente. Een kleine detour in de procedurele route; er moest nog wat extra kans zijn voor inspraak van omwonenden, en daarna konden we weer door!

Super voor een project als het onze. De circulaire gedachte leggen wij namelijk zo direct mogelijk uit: niet nieuw produceren en zorgen dat het herbruikbaar is na sloop, maar nú al hergebruiken wat er nú beschikbaar is. Het houtwerk uit de Gestelse Bieb was daarbij een belangrijk stuk van de puzzel.

Begin 2020 werd de Bibliotheek daadwerkelijk afgebroken. De dakspanten werden met beleid verwijderd, op een vrachtwagen geladen, en in onze -toen nog erg lege- opslag gelegd. Achterin de hoek lag deze enorme stapel geel geschilderd hout rustig af te wachten tot het hun beurt was.

Dat moment kwam twee jaar later. Inmiddels was die loods niet meer zo leeg. Sterker nog, hij puilde uit. Balken, kozijnen, gipsplaten, glas, allerlei materialen die we verzameld hebben en klaar hebben liggen voor de bouw. Maar ja, die spanten die achterin lagen hadden we nodig. V&S, de houtbouwer, was in de vroege lente van 2022 druk bezig met de voorbereidingen voor de patio’toren’, het eerste stuk van drie verdiepingen. En dus gingen Daan, Onne en Susan, onze loods-helden, aan de bak. Met heftruck en pompwagen werkten ze aan de grootste tetris-puzzle uit hun carriere, en konden de balken opgeladen worden.

En nu, mei 2022, staan de eerste dakspanten overeind. Op 13 mei vierden we, samen met alle bouwers en betrokkenen, het hoogstepuntfeest. Het houten skelet van toren één staat, nog twee te gaan. De dakspanten zijn op een andere manier toegepast dan dat ze in Gestel waren, maar het zijn ontegenzeggelijk dezelfde balken. Al was het maar omdat de gele kleur er nog op zit.

En wij, de Boschgaarders, hebben zin om te wonen onder deze dakspanten. Dakspanten met een verhaal dat in 1981 begon, dakspanten die talloze verhalen gehuisvest hebben, en dakspanten waar wij nou een nieuw verhaal onder kunnen schrijven.